Vertep, igrokaz koji se igra o Božiću, potiče iz davnih vremena, a označava „pećinu“, i to ne bilo koju već mesto Hristovog Rođenja. U srpskim pisanim spomenicima ova reč se javlja još u 13.veku.
U hrišćanskoj tradiciji, prvi put se pominje Vertep, kao igrokaz, za vreme cara Konstantina u 4.veku.
Uoči Božića, ulicama Carigrada je ipla velika litija na čijem čelu su bili vizantijski car i patrijarh, a crkvene pesme su pevali svi sveštenici carigradskih crkava. Litiju je pratilo bezbrojno mnoštvo sveta. Nošena je velika pećina, maketa Vertepa. U pećini, vertepu, su bile lutke (veličine odreaslih ljudi) koje su vešti lutkari pomerali i govorili tekst. Kasnije je Vertep početo da se izvodi tako što se nije koristila skupa scenografija, nego su ljudi obučeni u odgovarajuće kostime, govorili tekst Vertepa.
Glavni likovi su: Presveta Bogorodica sa detetom u rukama, Pravedni Josif, car Irod sa vojnicima naoružanim kopljima, tri cara mudraca sa Istoka: Gaspar , Valtazar i Melhior, pastiri.
Vertep se kod Srba spominje u 18.veku kao biblijska i kao narodna igra.
Vertep, kao lutkarske ili igrana predstava, koju na Badnje veče i sva tri dana Božića izvode deca u spomen na Hristovo rođenje ima najčešće tri dela- tri scene: Rođenje Hristovo u vitlejemskoj pećini , Blaga Vest koju je Anđeo proneo pastirima da se rodio Spasitelj i Poklonjenje mudraca.
Vertep je nekada izvođen ispred kuća u gradu ili selu, a svi su darivali učesnike.
Komentari 0