Bez sunca na zemlji nema života, ali koliko god je ono veličanstveno, toliko je i opasno, naročito zbog štetnog zračenja koje nam šalje. Sunce proizvodi elektromagnetske zrake, od kojih je nama vidljiv samo jedan manji deo.
Sunce zrači infra crvenim zračenjem (IR) i ultraljubičastim zračenjem (UVA, UVB i UVC).
Od ukupne sunčeve energije koja dolazi do površine Zemlje, najveći deo zračenja od čak 56% predstavlja IR zračenje, 39% je vidljivo svetlo i oko 5% predstavlja UV zračenje.
Infra crveno zračenje je značajan faktor spoljne sredine, ima sve veći uticaj na zdravlje ljudi, a posebno na kožu. Postoje različite vrste infracrvenog zračenja, a štetni i opsani su infracrveni A zraci (IR-A).
Infra crveno A zračenje (IR-A) predstavlja gotovo trećinu ukupnog sunčevog zračenja, dok UVA i UVB zračenje čini samo 7% ukupnog sunčevog spektra.
Dermatolozi poručuju da je IR-A četiri puta jače i štetnije od UVA i UVB zračenja zajedno i da dovodi do mnogobrojnih i dugoročnih oštećenja kože. To štetno infra crveno zračenje prodire najdublje u kožu, izazivajući brojna oštećenja DNK, zbog čega se direktno povećava rizik od pojave raka kože.
“Apelujemo na građane da se štite od sunca, ne samo kada idu na more nego svakog dana, naročito u dolazećem letnjem periodu. Svedoci smo, da su nam i pored raznih upozorenja, kupališta i bazeni prepuni kupača, posebno mladih ljudi u periodu kada je UV i i infracrveno A zračenje (IR-A) najintenzivnije, odnosno od 10-16h. Možda je razlog za takvo ponašanje i taj što se često neželjeni efekti sunčevog zračenja ne vide odmah, osim u slučajevima kada se intenzivno izgori na suncu, što može ponekad da bude bolno i dramatično.Ono što se češće dešava je da se izlažemo suncu, a nismo svesni posledica koje se mogu desiti u budućnosti zbog oštećenja naše kože, već dobro poznatim UV zracima, ali i IR-A zracima, o čemu se u poslednje vreme više govori, koji oštećuju kožu i mogu dovesti do stvaranja prekanceroza i raznih vrsta rakova kože, pa i melanoma, ali tek nakon više godina od našeg neodgovornog ponašanja”, objašnjava dr Danijela Milčić iz Klinike za dermatovenerologiju KCS.
Zaštita od štetnog sunčevog zračenja najvažnija je kod dece. Dr Goran Vukomanović, pedijatar iz Univerzitetske dečje klinike u Tiršovoj ima korisne savete kako najbolje zaštititi mališane tokom letnjih meseci :
“Prvo što svaki roditelj spakuje u putnu apoteku je krema za sunčanje. Bitno je da se izabere adekvatna zaštita od sunca sa visokim zaštitnim faktorom, preporučena za uzrast deteta i da se dete redovno maže. Sunčevi zraci su najjači u periodu od 11-16h (a u južnijim predelima od 10 do 17), pa je decu u ovom periodu potrebno skloniti sa sunca koliko god je to moguće. Preterano izlaganje kože suncu već od prvog dana ima veliki uticaj na stanje kože tokom celog života. Krema za sunčanje se nanosi na sve delove kože desetak minuta pre izlaska na sunce. Mazanje deteta se ponavlja u zavisnosti od boje kože, pigmenta i prethodne izloženosti kože suncu. Za bebe i malu decu obično je potrebno ponovno mazanje kože na svakih pola sata. Potrebno je da se koriste preparati koji imaju dokazanu efikasnost u sprovedenim studijama, jer korišćenje krema koje nisu proverene može da dovede do opekotina i oštećenja kože.
Obratite pažnju da odabrana krema obavezno ima zaštitu od infra crvenog IR-A zračenja koje je 4 puta opasnije i štetnije od UVA i UVB zračenja zajedno. Idealno bi bilo da odabrana krema štiti takozvanim inovativnim prirodnim filterima.”
U cilju podizanja svesti o svim efektima sunčevog zračenja, dermatolozi i pedijatri širom Srbije i ovog leta nastavljaju veliku edukativnu kampanju pod sloganom NE BUDI CRVEN KAO RAK! Na Zlatiboru je već održana serija edukativnih radionica za decu i roditelje, a kampanja se nastavlja u Beogradu gde nas u susret Mondijalu u Rusiji, očekuje organizacija revijalne fudbalske utakmice za žene. Jedna od učesnica biće i Miljana Marinko, čija je 10-godišnja ćerka alergična na određena sunčeva zračenja.
“Štetno sunčevo zračenje je danas veliki problem sa kojim se suočavamo. Sunce je izvor života i donosi nam svima mnogo radosti, ali u isto vreme postoje određena štetna zračenja koja mogu da budu veoma opasna – naročito infracrveno IR-A zračenje o kojem se malo zna, a najštetnije je. Apel za sve majke, bake, sestre da posebnu pažnju obrate na to IR-A zračenje”, ističe Miljana Marinko.
“Najugroženija su svakako deca, zatim osobe koje su inače sklone alergiji na sunčevo zračenje, mlađa populacija koja ima problem sa aknama, kao i svi oni koji boluju od atopijskog dermatitisa. Savet za sve – krema za sunčanje koju kupujete obavezno treba da sadrži zaštitu od štetnog ultra crvenog zračenja. Samo tako će taj vaš zaštitni štit biti dovoljno jak”, upozorava Miljana Marinko.
Za kraj smo sačuvali savet lekara. Evo šta nam preporučuje dr Danijela Milčić uoči nastupajućeg vrelog letnjeg perioda:
“Zaštita od sunca mora biti višestruka. Pre svega treba svesti na minimum izlaganje suncu u periodu od 10-16h, koristiti kreme sa visokim faktorom zaštite za UVA UVB i IR-A zračenje i ponavljati njihovo nanošenje svaka 2h ili nakon boravka u vodi, brisanja peškirom itd. Potrebno je zaštititi kožu i kada sedimo u hladu, pri čemu treba znati da i suncobrani ne štite potpuno od sunčevog zračenja i taj stepen zavisi od gustine tkanja. Izbor garderobe je od velikog značaja, odeća dužih rukava i nogavica, svetlih, prirodnih materijala, gušćeg tkanja bolje štiti nego odeća od sintetike, ako je odeća mokra manje štiti od suve, dakle može se izgoreti ako smo pored vode u mokroj majici i sl, savetuje se nošenje šešira sa širokim obodom, uzimanje dovoljnih količina tečnosti”…
SAVETI ZA PRAVILNU ZAŠTITU OD SUNČEVOG ZRAČENJA :
-
Odabrane zaštitne kreme koristiti svakodnevno, ako ste izloženi suncu više od 10 minuta.
-
Ponavljati premazivanje zaštitnim sredstvom nakon kupanja, znojenja ili brisanja peškirom.
-
Obratiti paznju da odabrana krema za sunčanje, osim od UVA i UVB zračenja, štiti i od infracrvenog (IR-A) zračenja koje je daleko jače i štetnije za kožu, jer prodire najdublje u njenu strukturu.
-
Bilo bi najbolje da zaštitna krema ne sadrži veštačke hemijske filtere kao zaštitu od sunčevog zračenja, bolje rešenje su svakako mirkopigmenti.
-
Ne produžavati sunčanje zbog korišćenja većeg faktora.
-
Izbegavati izlaganje suncu u periodu od 10h do 16h.
-
Prilikom boravka u hladovini zaštita od Sunca je takođe potrebna.
-
Iako ste pravilno naneli kremu koja vas čuva od sunčevog zračenja, koristiti i ostala zaštitna sredstva koja su svakako dobrodošla – naočare za Sunce, šeširi, voda za piće…
Komentari 0