Foto: Freepik
Dečja urologija je grana hirurgije koja se bavi otkrivanjem i lečenjem urođenih anomalija i stečenih poremećaja urogenitalnog trakta kod dece, od novorođenačkog do adolescentnog uzrasta. Kao takva ona integriše dve specijalnosti: dečju hirurgiju i urologiju. Deca se rađaju sa anomalijama svih organskih sistema, ali procentualno najveći broj hirurških intervencija koji se rade kod dece otpada baš na anomalije urinarnog sistema, koje su zaista brojne. Kada se anatomski sagleda urogenitalni sistem: bubrezi, mokraćovodi, mokraćna bešika, mokraćni kanal, unutrašnje i spoljašnje genitalije, i kad se uzme u obzir da svaki od elemenata ima svoje bolesti, dobija se slika raznovrsnosti rada dečjeg urologa.
Docent dr Vladimir Kojović, specijalista dečje hirurgije i urologije, ističe da su neke anomalije urogenitalnog trakta, koje zahtevaju hirurško lečenje, jednostavnije kao što su rešavanje problema sa nespuštenim testisima ili nemogućnost prevlačenja kožice (fimoza), a neke su vrlo ozbiljne kao što je na primer blokada oticanja urina na nivou bubrega (hidronefroza) ili vraćanje urina iz bešike u bubreg (refluks).
– Vrlo je važno pravovremeno rešavanje ovih anomalija, jer kasno otkrivanje i lečenje može dovesti do trajnih posledica i invaliditeta. Na neke od ovih anomalija možemo da posumnjamo još tokom trudnoće, na osnovu ultrazvučnih pregleda, a zatim ih aktivno pratimo kod ploda i na kraju lečimo odmah nakon rođenja, u cilju očuvanja funkcije organa. Posebnu oblast predstavlja rekonstrukcija genitalija, gde najčešće korigujemo neadekvatno razvijen muški polni organ, kod anomalije koja se naziva hipospadija, i koja, nažalost, nije uopšte retka. Osim hipospadije postoji čitav niz anomalija muših i ženskih genitalija koje zahtevaju kompleksno hirurško lečenje uz upotrebu mikrohirurških tehnika – navodi dr Kojović.
Možda najveći izazov u radu, kaže on, lekari imaju kod beba rođenih sa takozvanim poremećajima polnog razvoja, odnosno interseks varijetetima. Reč je o deci čije genitalije na rođenju imaju obeležja i jednog i drugog pola, a pored toga mogu imati probleme sa pražnjenjem urina, hormonskim statusom i metebolizmom elektrolita. Rođenje deteta sa poremećajem polnog razvoja predstavlja izuzetno stresnu situaciju za roditelje.
– Institut za zdravstvenu zaštitu majke i deteta „Dr Vukan Čupić” je ustanova tercijarnog tipa i predstavlja referentni centar za decu sa interseks varijetetima iz cele Srbije i regiona. Pre više decenija oformljen je multidisciplinarni tim koji određuje tretman u skladu sa dijagnozom pri čemu se razmatraju svi vidovi terapije i mogućnosti lečenja. Tim je sačinjen od dečjeg urologa, neonatologa, dečjeg endokrinologa, radiologa, ginekologa, patologa, genetičara i psihologa. Već po sastavu tima jasno je da je reč o kompleksnom stanju koje zahteva pažljiv pristup. Prema sadašnjim stavovima kojih se pridržavamo, operacije na genitalijama kod interseks osoba se odlažu do dobijanja pismene saglasnosti od samih pacijenata. Tokom perioda praćenja, pedijatri, psiholozi i grupe za podršku porodicama i pacijentima imaju veoma značajnu ulogu – ističe naš sagovornik.
Na odeljenju urologije Instituta za zdravstvenu zaštitu majke i deteta Srbije „Dr Vukan Čupić” svakodnevno se obavljaju savremena dijagnostička ispitivanja u cilju pravovremenog otkrivanja i tretmana poremećaja urinarnog trakta i genitalnih organa. Na godišnjem nivou preko hiljadu pacijenata bude operativno lečeno na odeljenju dečje urologije. Hirurgija uvek teži ka minimalno invazivnim pristupima zbog benefita koji se najviše ogledaju u bržem i bezbolnijem postoperativnom oporavku, što je od velikog značaja za pacijente dečjeg uzrasta.
– Ponosno možemo reći da naša ustanova nastoji da prati trendove i preporuke evropskih asocijacija, posebno u minimalno invazivnom laparoskopskom pristupu u operacijama. Takođe možemo stati rame uz rame sa vodećim svetskim dečjim centrima kada je reč o laserskom tretmanu kalkuloze urinarnog sistema ili endoskopskom lečenju refluksa. Inače, reč je o stanjima koja, ukoliko se neadekvatno leče, dovode do ozbiljnih posledica i trajnog otkazivanja bubrega kod dece. Nažalost, i kod dece viđamo maligne bolesti, prvenstveno tumore bubrega ili testisa. Savremenim metodama lečenja uspeli smo da postignemo izuzetno visoku stopu preživljavanja i kod ovih bolesti. Beograd je inače u svetskim razmerama poznat po vrhunskom rekonstruktivnom lečenju urogenitalnih anomalija, čime ostajemo dostojni nasleđa naših učitelja i pionira u svetu iz oblasti rekonstruktivne urogenitalne hirurgije, na čelu sa mojom mentorom prof. dr Savom Perovićem – navodi dr Kojović.
Izazovi u radu dečjeg urologa su brojni, a pristup zaseban za svakog pacijenta.
– Često ponavljamo „da dete nije mali čovek, već organizam za sebe”. Nekada su operativna lečenja uslovljena uzrastom pacijenta, jer se uzima u obzir benefit naspram potencijalnih trauma koje se mogu javiti od bolnice i okruženja. Od velikog značaja su timovi sestara i medicinskih tehničara koji su zaposleni na Institutu za majku i dete, a koji svakodnevno provode vreme sa malim pacijentima vodeći računa da im vreme provedeno u bolnici ne predstavlja traumu – dodao je dr Kojović.
Komentari 0